U bent een zondaar. Nee, nu niet afhaken met de gedachte ‘daar heb je weer zo’n dominee-met-het-vingertje’. Ikzelf ben namelijk net zo goed een zondaar, een klimaatzondaar wel te verstaan. Ik rijd diesel, heb teveel (vier) kinderen, en word in dit jaargetijde altijd blij van een bord stoofvlees. Tot zover mijn biecht. We zijn dan wel een postchristelijk land, postzondig zijn we niet.
Met een missionaire ijver waar christenen nog een puntje aan kunnen zuigen wordt ons bijna dagelijks onze schuld voorgehouden. Dat het niet goed gaat met onze planeet komt door ons mensen, dus wij moeten boeten. En wee ons, als we ons niet bekeren en gaan leven naar de groene geboden. In de beste traditie van de oudtestamentische onheilsprofeten wordt gedreigd met ondergang en doem – we gaan er allemaal aan.
Is er ook verlossing? Of is het daarvoor al te laat? Wat we in elk geval kunnen doen is onze schuld verlichten door ons leven te beteren met zonnepanelen, afvalscheiding en een vegaburger. Maar het beroerde is: dan nog maken we vuile handen door onze ongekend hoge levensstandaard inclusief vliegvakantie, wasdroger en boontjes uit Kenia. De oude catechismus blijkt ineens actueel: ‘We maken onze schuld nog dagelijks groter’. Mijn ecologische voetafdruk ontmaskert genadeloos dat ik als Westerling al schuldig ben door er simpelweg te zijn.
In de kerk gaat het ook over zonde. Maar daar hoor je nog een ander geluid – het lichte geluid van vergeving en verlossing dankzij Jezus, het hoopvolle geluid dat God alles nieuw zal maken. Daar hoor je niet over in de klimaatkerk en dat maakt het groene geloof pas echt tot een zwaar geloof. We zondigen nog steeds – dagelijks! – maar de vergeving is verdwenen. Dat leidt niet alleen tot een overbelast geweten, maar ook tot een sfeer van gemoraliseer, veroordeling en schijnheiligheid. Hé, dat werd de kerk toch altijd aangewreven?
Ds. Pieter Baas
predikant van de Hervormde Gemeente Houten (Sionkerk)